روش تحلیل تست و آزمون

سلام بر همکاران و معمان گرامی؛ در این بخش میخواهیم به اهمیت تحلیل کردن و اصول تحلیل آزمون بپردازیم تا بتوانید با تسلط کامل به دانش آموزان خود یاد دهید.

اهمیت تحلیل آزمون

شاید بارها با این جمله مواجه شده باشید که «تحلیل آزمون از خود آزمون مهم‌تر است.» ولی به معنای واقعی کلمه، اهمیت آن را درک نکرده باشید.

تحلیل آزمون باعث می‌شود دانش آموز بداند که علت غلط یا نزدن تست‌ها، عدم تسلط است یا کمبود زمان یا بی‌دقتی های محاسباتی و…

پس تحلیل آزمون را جدی بگیرید تا بتوانید ریشه‌ی این مشکلات را پیدا کرده و به رفع آن‌ها بپردازید.

اغلب اوقات دیده می‌شود که دانش‌آموز یک مبحث درسی را به‌طور کامل یاد نگرفته و چون تست‌های کمی از آن مبحث حل کرده، تسلط کافی ندارد و این موضوع در جلسه‌ی آزمون باعث دشواری دانش‌آموز خواهد شد.

 دانش‌آموز در جلسه‌ی آزمون به دلیل عدم مطالعه‌ اصولی و درنتیجه عدم تسلط بر مبحث، به پاسخ اشتباه می‌رسد و اگر این تست را تحلیل نکند، این پاسخ در ذهنش به عنوان پاسخ درست تثبیت می‌شود و در آزمون‌های بعدی نیز این اشتباه را تکرار خواهد کرد.

حالا که از اهمیت تحلیل آزمون آگاه شدیم، بپردازیم به این موضوع که بهترین زمان برای تحلیل آزمون برای اصول بازدهی بالا، چه زمانی است و چگونه باید تحلیل آزمون را انجام دهیم که بیشترین بهره‌وری ممکن را داشته باشیم.

بهترین زمان برای تحلیل آزمون:

با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین اهداف برگزاری آزمون های آزمایشی یا متشابه کنکور، شبیه‌سازی جلسه کنکور است.

به همین خاطر آزمون‌های آزمایشی را عمدتا صبح برگزار می‌کنند تا دانش‌آموزان بتوانند از نظر ذهنی و روانی، توانایی های لازم برای حضور در جلسه کنکور را به‌دست آورند.

لذا پس از یک استراحت کوتاه و احیای انرژی، بعد‌از‌ظهر روز آزمون بهترین زمان برای تحلیل آزمون است.

چرا که دانش‌آموز دقیقا می‌داند که با چه استدلالی، گزینه‌ی موردنظر را در سوال انتخاب کرده است.

بهترین روش تحلیل آزمون

دانش آموز بایددفترچه ای مخصوص برای یادداشت کردن نکات برای خود تهیه کند.

دانش آموز باید دفترچه‌ای تهیه کرده و نکات استخراج شده از آزمون‌های آزمایشی یا کنکور سراسری سال‌های گذشته را در آن یادداشت کند.

همچنین اگر در جلسه آزمون، از راه‌حل‌های کوتاهی استفاده می‌کنند و به جواب می‌رسند، در هنگام تحلیل آزمون، این راه‌حل‌ها را در چند تست دیگر نیز امتحان کنند و ببینند

که آیا باز هم به جواب درست می‌رسند یا راه‌حل ابداعی‌تان فقط در همان سوال خاص به پاسخ درست رسیده است.

حالا بعد از اینکه به بررسی این موارد پرداختند، درصورت جامع بودن راه‌حل، آن را در دفترچه خود یادداشت کنند و در حل تست‌هایشان به‌کار بگیرند.

یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل آزمون باید رعایت شود، شناسنامه دار کردن تست‌ها است.

در دفترچه‌ای که برای یادداشت نکات تحلیل آزمون تهیه کرده‌اند، بهتر است تست‌ها را شناسنامه‌دار کنند.

چگونه تست‌ها را شناسنامه‌دار کنیم؟

1. نام هر درس: ابتدا نام هر درس را مشخص کنند، مانند: ادبیات، شیمی و…
2. وضعیت پاسخگویی: پاسخ خود را چک کنند و وضعیت پاسخگویی‌تان را با «صحیح»، «غلط» و «نزده» مشخص کنند تا در زمان مرور بعدی، یک دید کلی از آن داشته باشند.

پیشنهاد می‌شود جهت افزایش سرعت در انجام تحلیل آزمون، از سه هایلایت رنگی (سبز‌ فسفری برای پاسخ‌های درست، قرمز برای پاسخ‌‌های غلط و آبی برای سوالاتی که به آن‌ها پاسخ نداده‌اید) استفاده کنند.

1. مبحث یا موضوع سوال: مبحث هر سوال را یادداشت کنند تا در هنگام مرور هر فصل، از آن بخش تست حل کنید و ضعفتان را در آن مبحث جبران کنند.

علت نزده یا غلط بودن پاسخ خود را مشخص کنند

علت پاسخ ندادن به یک تست، از ۲ موضوع ناشی می‌شود:

1. بلد نبودن و عدم تسلط: پس از شناسنامه‌دار کردن یک تست، در صورتی‌که آن مبحث را قبلا خوانده‌اند ولی تسلط کامل ندارند، مجددا به درسنامه‌ی آن مبحث در کتاب درسی و جزوه‌ی معلم خود رجوع کرده و با مرور و سپس حل تست‌ها‌ی آموزشی و تألیفی از آن مبحث، تسلط خود را بیشتر کنند و سپس تست مطرح شده در آزمون که نتوانستند در جلسه آزمون به آن پاسخ دهند، مجددا بررسی کرده و حل کنند.

اما اگر مبحثی را هنوز نخوانده‌اند و نتوانستند خود را به بودجه‌بندی آزمون برسانند، یک چک‌لیست تهیه کنید و نسبت به مطالعه و حل تست این مباحث اقدام کنند تا در آزمون‌های بعدی بتوانند به تست‌های مطرح شده از این مباحث، پاسخ دهند.

• شک‌دار: شک داشتن به پاسخ یک تست، ۲ حالت دارد؛ یا شک به‌صورت ۵۰-۵۰ است یا به این صورت است که آنها به تمامی گزینه‌ها شک دارند! این شک کردن بین ۴ گزینه، معمولا در دروس عمومی رخ می‌دهد؛ البته لازم به ذکر است که اگر شما احتمال درست بودن هر ۴ گزینه را یکسان بدانند، اسمش را نمی‌توان شک گذاشت، بلکه به معنای عدم تسلط شما در آن مبحث است.علت پاسخ‌های غلط نیز نشأت‌گرفته از ۴ موضوع اساسی است:
• عدم تسلط و ضعف علمی: دانش‌آموز وقتی بر مبحثی تسلط نداشته باشد، دچار توهم یادگیری شده و با راه حل اشتباه و ناقصی که در ذهن دارد به حل تست می‌پردازد و به این نکته توجه نمی‌کند که طراح سوال در این زمینه با دقت بیشتری عمل کرده و پاسخ‌های اشتباه و متداولی که دانش‌آموزان ممکن است به آن دچار شوند را نیز در گزینه‌ها قرار داده. بنابراین باید به این تست‌ها، توجه بیشتری داشت و نسبت به تکمیل فرایند یادگیری در آن مبحث اقدام کرد.
• عدم مطالعه: اساسی‌ترین پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که دانش‌آموز علی‌رغم اینکه یک مبحث را مطالعه نکرده، چرا به تست های آن مبحث پاسخ داده است؟

در جلسه کنکور، قرار نیست به تمامی سوالات پاسخ دهند، بلکه قرار است به تعدادی سوال، پاسخ درست بدهند.

• بی‌دقتی: باید لیستی از بی‌دقتی های که در جلسه‌‌ی آزمون و در حل سوالات دچارش می‌شویم تهیه کنند و این لیست را قبل از هر آزمون بررسی کنند تا هرجا با موارد مشابه آن‌ها در جلسه‌ی آزمون مواجه شدند به اصطلاح «شاخکامون تیز بشن» و دچار این بی‌دقتی‌ها نشوند، همچنین بهتر است این لیست را بصورت یکپارچه داشته باشند و بعد از هر تحلیل آزمون، این لیست را آپدیت کنند تا در نهایت یک لیست جامع از بی‌دقتی‌هایشان داشته باشند تا روز قبل از کنکور با مرور آن‌ها، بتوانیم تعداد پاسخ‌های اشتباه به‌خاطر بی‌دقتی را به حداقل برسانند.

بنابراین دانش‌آموز باید علاوه بر اینکه اهتمام بیشتری بر حل سوالات زمان‌دار در منزل بورزد، نیاز است که روی مهارت های کنترل و مدیریت استرس نیز کار کند و این مهارت‌ها را در خود تقویت کند.

• ضعف محاسباتی: این موضوع اکثرا در دروس اختصاصی پیش می‌آید که دانش‌آموز وابستگی به حل سوالات محاسباتی با ماشین‌حساب دارد و در طول دوران تحصیل هم مانعی برای استفاده از ماشین‌حساب برای او وجود ندارد،

اما این دانش‌آموز در جلسه کنکور می‌بایست تمامی محاسبات را به‌صورت دستی انجام دهد و حق استفاده از ماشین‌حساب را ندارد و اگر از قبل، خود را برای چنین قضیه ای آماده نکرده باشد، باعث می‌شود اضطرابش در جلسه آزمون تشدید شود.

نباید از تحلیل تست‌های درست غافل نشوند!‌

گاهی ‌اوقات با این قضیه روبرو می‌شوند که یک سوال را حل کرده‌اند و پاسخمان نیز درست از آب درآمده است،

اما از روش درستی به پاسخ نرسیده‌اند و یا ممکن است که از روش درستی به پاسخ رسیده باشند؛

اما در پاسخنامه روش صحیح و کوتاه تری نوشته شده باشد که به ما کمک کند تا بتوانند در مدت زمان کوتاه‌تری به جواب درست برسند.

پس استفاده از این نکته می‌تواند به بهبود عملکردمان در آزمون‌های بعدی کمک شایانی کند.

*همکاران و معلمان عزیز در صورتی که تمایل دارید به صورت تخصصی این موضوع را یاد بگیرید میتوانید از طریق کلیک روی این در دوره اهمال کاری شرکت داشته باشید.