طبقه بندی بلوم اندرسون
همکاران و معلمان عزیز امروز می‌خواهیم به مبحث بسیار مهم و کاربردی طبقه‌بندی بلوم اندرسون بپردازیم.
با ما همراه باشید تا به شما کمک کنیم به‌صورت کامل طبقه‌بندی بلوم اندرسون را متوجه شوید و بتوانید به شاگردان و مراجعه‌کنندگان خود یاد دهید.
طبقه‌بندی بلوم اندرسون:
طبقه‌بندی‌های مختلفی از هدف‌های آموزشی ارایئه شده است که معروف‌ترین آنها طبقه‌بندی بنیامین بلوم اندرسون و همکاران اوست. در این طبقه‌بندی هدف‌های آموزشی در سه حیطه قرار می‌گیرند.
- شناختی
- عاطفی
- روانی- حرکتی
تذکر: آنچه بیشتر مد نظر ما می باشد، حیطه شناختی است.
از هدف‌های آموزشی Bloom طبقه بندی بلوم اندرسون:
حوزه شناختی(cognitive domain):
دانش، معلومات، توانایی‌ها، مهارت‌ها و فعالیت‌های ذهنی و فکری همانند حفظ‌کردن، درک، استدلال‌کردن و غیره
شامل اهدافی می‌شود که محتوای مربوط به آنها جنبه نظری داشته و یادگیری آنها مستلزم فعالیت‌های ذهنی و عقلانی است.
مثال: فراگیر بتواند مراحل برنامه‌ریزی آموزشی را توضیح دهد.
حوزه عاطفی(affective domain):
علاقه، انگیزش، نگرش، ارج‌نهی و ارزش‌گذاری
مربوط به اهدافی می‌شود که محتوای مربوط به آنها جنبه ایجاد و یا تغییر نگرش، طرز فکر و ارزش‌ها را دارد.
مثال: فراگیر بتواند در مباحث علمی از لزوم برنامه‌ریزی آموزشی در برنامه‌های آموزشی دفاع کند.
حوزه روانی/حرکتی(psychomotor domain):
مهارت‌های حرکتی و فعالیت‌های بدنی (دربرگیرنده فعالیت‌های شناختی و عاطفی و فعالیت‌های جسمی)
محتوای مربوط به اهداف این حیطه، اختصاص به آموزش مهارت‌ها دارد.
مثال: فراگیر بتواند برای یک موضوع مشخص سلامت، برنامه‌ریزی آموزشی انجام دهد.
*حالا که با دسته‌بندی‌های این حیطه آشنا شدیم؛ می‌خواهیم در ادامه مطلب به‌صورت تخصصی به حیطه شناختی بپردازیم.
حیطه شناختی بلوم اندرسون:
1- دانش:
کسب یا به‌خاطر آوردن آنچه فراگیر قبلاً آموخته است در این حیطه قرار می‌گیرد. یادگیری صرفاً حفظی است.
استفاده از افعالی مانند تعریف می‌کند، مشخص می‌کند، بیان می‌کند، نام می‌برد، نشان‌دهنده این سطح است.
مثال: اطلاعات منفرد – روش‌ها و جریان عمل‌ها – مفاهیم و اصول و قوانین عام
2- فهمیدن:
فهمیدن و دریافت معنای یک مطلب و بیان آن با زبان خود فراگیر مشخصه این سطح است.
افعالی مانند توضیح می‌دهد، برگردان می‌کند، تمیز می‌دهد، مثال می‌زند، استنتاج می‌کند، بسط می‌دهد، در این سطح مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مثال: درک اصول و مفاهیم – تفسیر متون، نمودارها و تصاویر – تخمین نتایج آتی مخفی در اطلاعات – توجیه روش‌ها و جریان عمل‌ها
-
فهمیدن در بلوم اندرسون شامل موارد ذیل می‌باشد:
۱- ترجمه یا برگردان:
ترجمه متن از زبانی به زبان دیگر، خواندن نقشه و غیره تبدیل به بیان قابل فهم تر تبدیل اطلاعات آماری به گفتاری
2- تفسیر:
توضیح یا بیان مطالب همراه بامعنی کردن، ارائه مثال و خلاصه‌ای از آنها تفسیر نقشه و جداول
3- برونیابی(پیشبینی)/ درونیابی:Extrapolation/interpolationبسط دادن اطلاعات موجود:
تعمیم نتایج یک تحقیق بر روی یک نمونه به کل جامعه؛ پرکردن شکافه‌ای اطلاعات موجود در یک‌رشته علمی (تشخیص و افزودن مراحلی به روش معمول تحقیق)
3- کاربرد:
توانایی به‌کاربردن اصول علمی فرضیه‌ها، قضایا در موقعیت‌های جدید و واقعی.
استفاده از افعالی مانند محاسبه می‌کند، به کار می‌برد، تهیه می‌کند، حل می‌کند، نمایش می‌دهد، مربوط به این سطح از حیطه شناختی است.
مثال: کاربرد مفاهیم و قوانین در موقعیت‌های جدید/ کاربرد قوانین و نظریه‌ها در موقعیت‌ها عملی/ تبدیل متون نوشتاری به فرموله‌ای ریاضی/ تهیه جدول‌ها و نمودارها/ نمایش روش صحیح انجام‌دادن یک کار
4-تحلیل:
قابلیت تفکیک یک مطلب به اجزا تشکیل‌دهنده آن. در این سطح استفاده از افعالی مانند تجزیه می‌کند، مشخص می‌کند؛ تصویر می‌کند، طراحی می‌کند، ارتباط می‌دهد، انتخاب می‌کند، تفکیک می‌کند، معمول است.
مثال: پی‌بردن به مفروضات بیان نشده یک متن/ پی‌بردن به تناقضات موجود در یک استدلال/ تمیز حقایق از حدسیات/ تخمین میزان ارتباط اطلاعات/ تجزیه ساختار محتوایی یک کار
تحلیل :
- تحلیل عناصر:
شناسایی علل و معلول‌های
- تحلیل روابط:
روابط بین علل و معلول‌ها
- تحلیل اصول سازمانی:
شناسایی ساختار منطقی یك مطلب یا موضوع
5- تركيب:
توانایی قراردادن اجزا و عناصر جدا شده در کنار هم و تشکیل یک کل جدید. افعال در این سطح عبارت‌اند از: طبقه‌بندی می‌کند، ترکیب می‌کند، خلق می‌کند، اصلاح می‌کند، اختراع می‌کند، طرح می‌دهد.
.
مثال:
- نوشتن یک متن کاملاً منسجم
- ارایٔه یک سخنرانی سازمان‌یافته
- نوشتن یک داستان کوتاه جدید
- ارایٔه طرح یک تحقیق
- ترکیب یادگیری‌های متفرق به‌منظور حل یک مسئله یا مشکل
- ارایٔه چارچوبی برای تقسیم‌بندی اشیاء، پدیده‌ها یا مواد
ترکیب (synthesis) خلاقیت یا آفرینندگی:
1- تولید یك اثر بی‌همتا و منحصر به فرد: نوشتن داستان، سرودن شعر
2- تولید یك نقشه یا مجموعه: طراحی یك دوره آموزشی.
3- استنتاج مجموعه‌ای از روابط انتزاعی: تدوین یك نظریه یادگیری، کشف یك فرمول ریاضی و غیره
6- ارزشيابي:
توانایی مقایسه و قضاوت درباره مطالب. افعال ارزیابی می‌کند، مقایسه می‌کند، نتیجه‌گیری می‌کند، انتقاد می‌کند، اثبات می‌کند، در این سطح مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مثال:
- قضاوت درباره استحکام منطقی متون
- قضاوت در زمینه میزان ارتباط بین اطلاعات و نتیجه‌گیری‌ها
- قضاوت درباره انجام‌دادن یک کار با استفاده از معیارها درون
- قضاوت در زمینه ارزش یک کار با استفاده از معیارهای بیرون
دیدگاهتان را بنویسید