خلاصه نویسی به روش مایندمپ
سلام بر همکاران مشاور و معلمان سخت کوش
همکاران گرامی از آنجایی که خلاصه نویسی به روش مایندمپ یک روش بسیار کارآمد و اصولی است؛ در این مقاله میخواهیم این روش را به طور اصولی به شما آموزش دهیم بتوانید هم خودتان از این روش استفاده کنید و هم به دانش آموزان خود یاد دهید.
با ما در این بخش همراه باش که قرار است به صورت مختصر و مفید با این روش آشنا شوید.
مایندمپ چیه؟
نقشه ذهنی (مایندمپ) دارای تاریخچه جالبی است.
همیشه در طول تاریخ روش های متفاوتی برای خلاصه نمودن مفاهیم وجود داشت.
هر چند ترسیم نقشه ذهنی به شکل امروزی قدمت زیادی ندارد، اما در آثار داوینچی می توانید طرح هایی مشابه با نقشه ذهنی پیدا کنید.
اولین کسی که از این ساختار استفاده نمود فیلسوفی به نام پورفیری بود.
او در قرن هفدهم از مایندمپ در جهت ساختار بخشیدن به اطلاعات به دست آمده از مطالعه آثار افلاطون استفاده نمود.
مخترع نقشه ذهنی شخصی به نام تونی بوزان بود.
او در دهه ۱۹۷۰ و در کتابی این روش را توضیح داد. تونی بوزان در آن کتاب ساختار نقشه ذهنی را مشابه با ساختار هایی که در طبیعت هستند دانست.
هم چنین شباهت آن را با نورون های مغزی بررسی نمود و از این طریق مزیت هایی را برای این روش به وجود آورد.
البته با وجود اصرارهای بوزان برای دفاع از نظریه نقشه ذهنی، دانشگاهیان از آن حمایت نکرده و همواره به آن به چشم اثری سطحی نگریسته اند.
تونی بوزان و مایندمپ:
در کارهای داوینچی هم، نمونه های زیادی از نقشه های ذهنی را میتوان یافت.
اما به هر حال در دوران جدید، این تونی بوزان بود که استفاده از نقشه ذهنی را ترویج کرد و دهها کتاب و مطلب در موردش نوشت که از جمله آنها میتوان به کتاب The Mind Map Book اشاره کرد که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد.
تونی بوزان تاکید دارد که ساختار شاخه ای شدن، ساختاری طبیعی است و به وفور در طبیعت یافت میشود.
اجزای نقشه ذهنی:
نقشه ذهنی (مایندمپ) از اجزای زیر تشکیل شده است:
- شاخه ها
اگر مایندمپ را به صورت یک درخت در نظر بگیریم .
شامل اجزایی چون:
شاخه اصلی، شاخه های فرعی و تنه درخت می باشد.
بنابراین نمودار ترسیمی باید به همین شکل باشد.
ایده اصلی تنه درخت بوده، شاخه های اصلی مطالب و مفاهیم اصلی می باشند.
شاخه های فرعی نیز شامل مطالب جزئی تر خواهند بود.
شکل، رنگ، رسم
نقشه ذهنی کاملا تصویری است.
بنابراین تا جایی که می شود باید در آن از شکل و رنگ و رسم استفاده نمود. اما مهم نیست چقدر نقاشی شما خوب باشد.
زیرا در اینجا به سراغ نقاشی نخواهیم رفت.
تنها نیاز به مدادها، خودکارها، هایلایت و ماژیک های رنگارنگ دارید. البته می شود از نرم افزارهای اختصاصی Mind mapping نیز بهره برد.
کلمه کلیدی
کلید واژه یا همان کلمه کلیدی از ضروری ترین موارد در شاخه های اصلی و فرعی به حساب می آید.
بیشترین مهارت شما در ترسیم نقشه ذهنی در همین قسمت می باشد.
بنابراین هر شاخه اصلی و فرعی در نمودار رسم شده باید حاوی یک کلید واژه باشد.
تا جایی که امکان دارد از یک کلید واژه و نه بیشتر استفاده گردد.
پیکان
در نقشه ذهنی (مایندمپ) پیکان ها برای ترسیم جهت های شما استفاده می شوند و به آن شاخه و برگ خواهند داد.
تصویر
استفاده از تصویر و نیز شکلک در نقشه ذهنی باید به صورت فراوان انجام شود. این نشانه ها سبب می شود تا نتیجه کار چندین برابر اثربخش تر گردد
تفاوت مایند مپ با روشهای دیگر خلاصه نویسی
مایندمپ یک روش خاص برای خلاصه نویسی است که از روشهای دیگر تفاوتهایی دارد.
در زیر تفاوتهای اصلی مایندمپ با روشهای دیگر خلاصه نویسی را بررسی خواهیم کرد:
ساختار سازمانی:
- در روشهای دیگر خلاصه نویسی معمولاً از ساختار خطی استفاده میشود، به طوری که اطلاعات به ترتیب زمانی یا اهمیت آنها آرایش میشوند. اما در مایند مپ، از ساختار گرافیکی و غیرخطی استفاده میشود که ارتباطات و روابط بین ایدهها را به صورت منظم و قابل دسترس نشان میدهد.
روابط و ارتباطات:
- روشهای دیگر خلاصه نویسی معمولاً بر روی ارتباطات خطی بین اطلاعات تمرکز دارند، در حالی که در مایند مپ روابط بین نودها و زیرنودها به صورت واضح و قابل مشاهده نمایش داده میشوند. این ارتباطات به ما کمک میکنند روابط و الگوهای موجود در اطلاعات را بهتر درک کنیم.
نمایش داده شدن جزئیات:
- روشهای دیگر خلاصه نویسی معمولاً به منظور خلاصه کردن و کاهش حجم اطلاعات، جزئیات را حذف میکنند. در مقابل، در مایند مپ میتوانیم جزئیات را به صورت زیرنودها یا توضیحات کوچکتر نشان دهیم و به صورت سلسلهمراتبی به آنها دسترسی داشته باشیم.
- کلمات کلیدی:
- در مایند مپ، استفاده از کلمات کلیدی به عنوان عناوین نودها میتواند به ما کمک کند تا سریعتر به مفاهیم کلیدی دسترسی پیدا کنیم. این کلمات کلیدی به عنوان نشانگرهای قوی برای موضوعات مهم عمل میکنند. در روشهای دیگر خلاصه نویسی، معمولاً از فرمولها و نکات کوتاهتر استفاده میشود.
با این حال، این بستگی دارد که کدام روش برای شما مناسبتر و قابل فهمتر است و با سبک و نیازهای خودتان هماهنگ است.
مزایا و معایب استفاده از مایندمپ برای خلاصه نویسی:
استفاده از مایندمپ برای خلاصه نویسی دارای مزایا و معایب خاصی است.
مزایا شامل ساختاردهی منظم اطلاعات، ارتباطات واضح بین ایدهها و قابلیت بهبود یادآوری و درک سریع محتوا است.
اما معایبی مانند پیچیدگی در مواقعی که موضوع پیچیدهتر است، نیاز به مهارت در استفاده از ابزارهای مایندمپ و محدودیت در نمایش جزئیات بیشتر میتواند وجود داشته باشد.
بازه های زمانی برای مرور نقشه ذهنی:
نقشه ذهنی (مایندمپ) جهت زمان بندی و مرور مطالب نیز استفاده می شود.
بنابراین از آن می شود در روزها و ماه های پایانی آمادگی جهت کنکور استفاده نمود.
برای اثربخش تر بودن نتیجه می توان به طور پیوسته نقشه ذهنی را مرور کرد.
بازه های زمانی مربوط به مرور نقشه ذهنی عبارت است از:
بعد از تمام شدن ترسیم، یک روز بعد از اتمام ترسیم، یک هفته بعد از اتمام ترسیم، یک ماه بعد از اتمام ترسیم، سه ماه بعد از اتمام ترسیم، یک سال بعد از اتمام ترسیم.
در حقیقت مرور نقشه ذهنی از جمله کارهایی است که باید در برنامه کاری هر فردی قرار داشته باشد.
بهتر است برای این کار پس از اتمام هر ترسیم تاریخ هایی را برای یادآوری در اپلیکیشن های Reminder در موبایل ثبت نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید